Sebastian Herkner

Japanse thee

Philippe Starck drukt al jaren zijn stempel op Duravit. Maar nu de Franse ontwerper
74 wordt, zoekt het merk nieuwe kroonprinsen en -prinsessen. Ditmaal krijgt Sebastian Herkner een podium.

Hij wist dat er op het dak van zijn hotel in Tokyo een onsen was: een traditioneel Japans heetwaterbad. Het liefst was hij er direct ingesprongen, maar daar bleek geduld voor nodig. Nadat Sebastian Herkner en zijn vriend andere schoenen kregen aangemeten, volgde een traditionele theeceremonie. Gehuld in een handdoek werden ze vervolgens grondig gereinigd, waarna de tatoeages op het lichaam van zijn vriend één voor één werden overpleisterd. Pas toen het laatste streepje inkt onzichtbaar was, kregen ze toegang tot het heilzame water en het bijzondere uitzicht. Het was deze ervaring die ten grondslag lag aan de Zencha-collectie die Sebastian Herkner ontwierp voor Duravit.

Slokje 
“Mede door Philippe Starck heeft Duravit over het algemeen een strakke, bijna industriële vormtaal”, legt de Duitse productontwerper uit. “Ik heb geprobeerd om daar iets organisch aan toe te voegen. Want voor mij is de badkamer een plek van bezinning. Het is de enige plek in huis waar ik offline ben. Vroeger las ik in bed nog wel eens een boek, maar nu kijk ik voor het slapen op mijn telefoon en die pak ik ook zodra ik wakker word. Maar in de badkamer kom ik tot rust en evalueer ik de dag. Tijdens mijn bezoek aan de onsen in Tokyo werd dat uitvergroot.” Sebastian Herkner staat op om een theekopje te pakken. Even later zet hij het kopje samen met miniatuurversies van een Zencha-bad en -waskom op de tafel. “Dit is een goedkoop kopje uit een Chinese supermarkt”, legt hij uit. “Maar thuis heb ik een verfijndere, die ik heb gekocht tijdens mijn reis in Japan. De vorm van de waskommen en baden van de Zencha-collectie zijn op dat kopje gebaseerd. Het teruggevouwen lipje aan de bovenkant zit in alle traditionele Japanse theekopjes. Het nodigt uit om een slokje te nemen.”
Droomopdracht In eerste instantie zou de Duitse ontwerper alleen baden en waskommen ontwerpen, maar toen die in de afrondende fase waren vroeg Duravit om ook een spiegel en bijpassende meubels te creëren, zodat er een familie zou ontstaan. De spiegel is qua vorm een kopie van het bad. De rechthoekige kastjes en wastafelmeubels worden gekenmerkt door een gedetailleerd frame met dunne inkeping. De fronten zijn van glas of hout en leverbaar in meerdere kleuren.
“Het was een droomopdracht”, zegt hij er zelf over. “Zowel qua product als qua merk. Want voor mij heeft Duravit iets nostalgisch. Als kind kwam ik het merkje overal tegen, in iedere badkamer en op ieder toilet. Dat maakt het bijzonder om voor zo’n merk te ontwerpen. Daarnaast spreekt het ambacht van Duravit me aan. Vooraf had ik niet verwacht dat er zoveel met de hand zou worden geproduceerd.”
We ontmoeten Sebastian Herkner in zijn studio in Offenbach; een stadje dat is vergroeid met het grotere Frankfurt. Vroeger stond het bekend door de hoogwaardige leerindustrie, maar sinds die is verplaatst naar lagelonenlanden is het vooral bekend door haar multiculturele karakter.

Prijzenkast 
Het is een boeiende stad”, vertelt Sebastian Herkner, die er terechtkwam toen hij er ging studeren aan de kunst- en designacademie. “Het is een stad die zichzelf opnieuw moest uitvinden toen de leerindustrie wegviel. Misschien dat ik daarom zo van handwerk houd. Ik heb gezien dat het kan verdwijnen en wat dit doet met een stad. Dat niet alleen het ambacht wegvalt, maar ook een deel van de culturele identiteit.” De stofstalen en kasten vol fotografie-, kunst- en architectuurboeken lijken op het eerste gezicht inwisselbaar met die in andere designsstudio’s. Maar de nieuwe studio van Sebastian Herkner oogt rauwer. Misschien komt het door het gesloten karakter, het vele beton en het ontbreken van grote ramen. Misschien omdat hij de ruimte niet extreem heeft gestyled. De verhuurder had de muren al wit geverfd en met een minieme investering heeft de ontwerper de ruimte vervolgens naar zijn hand gezet.

Bell-tafel 
Hij twijfelde sowieso of hij deze zomer wel naar een tweemaal zo grote studio moest verhuizen. Door het politieke klimaat in Europa beseft hij dat er onzekere tijden kunnen volgen. Bovendien is hij niet vergeten waar hij vandaan komt. Want hoewel hij het stempel ‘veelbelovend’ op zijn 41e al ruimschoots heeft ingeruild voor dat van ‘succesvol’, was dit lange tijd minder vanzelfsprekend dan zijn portfolio en prijzenkast doen vermoeden. Toen Sebastian Herkner na zijn studie begon als zelfstandig productontwerper, combineerde hij dit noodgedwongen met bijbaantjes in een winkel en op de academie. Pas na meerdere sobere jaren begon hij voldoende geld te verdienen om zich volledig op ontwerpen te richten. Ook toen was de groei langzaam. Pas toen hij internationaal doorbrak met zijn glazen Bell-tafel voor Classicon, ging het hard. Hij won diverse prijzen waaronder een IF-Award, een Red Dot en de Elle Deco International Design Award (EDIDA).

Nationaliteiten 
nmiddels heeft Sebastian Herkner zes productontwerpers in dienst. Een komt er uit Duitsland. De rest uit Thailand, Zwitserland en Frankrijk. Ze kwamen alle zes binnen als stagiair, waarna ze bleven hangen. Via Sebastian Herkner werken ze voor uiteenlopende merken. In 95 procent van de gevallen gaat het om productdesign. Heel af en toe glipt er een interieurproject doorheen.
“Het is toeval dat er zoveel nationaliteiten bij mij werken”, vertelt de designer. “Dat is zo gelopen, maar nu het zo is, blijf ik erop aansturen. Ik ben zelf in Duitsland geboren, heb een Duitse achtergrond en ben, behalve een stage in Londen, gevormd op een Duitse universiteit. Maar we werken voor merken over de hele wereld. Dan is het fijn om een internationaal team te hebben. Ontwerpers met een Thaise achtergrond kijken nou eenmaal anders naar producten. Dat is een verrijking.”
Aan het einde keert het gesprek nog even terug naar zijn voorliefde voor vakmanschap: “Ik zie het als mijn taak om consumenten uit te leggen wat de waarde van handwerk is. Veel mensen weten niet hoeveel inspanning het soms kost om iets te creëren. Dat het niet vanzelfsprekend is dat alles zomaar in een doos bij je thuis wordt bezorgd. Robots kunnen veel, maar wie zich erin verdiept zal beseffen dat écht mooie producten bijna altijd deels met de hand zijn gemaakt. Voor mij is dat ambacht meer dan een beroep. Het is onderdeel van onze cultuur. Het is belangrijk dat we dat op waarde schatten.”